2018.11.06.MARMARİS; 2004 YEREL YÖNETİM SEÇİMİ

     YEREL SEÇİM ÇALIŞMASI DENEYİMLERİ -2

     MARMARİS; 2004 YEREL YÖNETİM SEÇİMİ

     18.04.1999 yılında yapılan Genel Seçim'de DSP, MHP, FP, ANAP ve DYP parlamentoya girebilmiş ve akabinde DSP, MHP ve ANAP anlaşarak, 09.06.1999 tarihinde Ecevitin Başbakanlığında 57. Hükumeti kurmuşlardı.

     Cumhurbaşkanı, Süleyman Demirel'di.

     16.05.2000 tarihinde ise, Ahmet Necdet Sezer yeni Cumhurbaşkanı seçilmişti..

     Bu 3 partinin kurduğu hükumet işbaşında iken, 2000 yılı ortalarından itibaren 'Ekonomik Kriz' baş göstermiş ve bu 'Ekonomik Kriz', 19.02.2001 tarihinde, Cumhurbaşkanının, Anayasa kitapçığını Ecevitin önüne fırlatması ile gündeme gelen 'Siyasi Kriz' sonucu ise 'Kara Çarşamba' olarak anılan ve borsanın düşmesi, faizlerin artması ve dövizin ikiye katlanması ile 'tepe nokta'ya ulaşmıştı.

     Bilahare, IMF'nin temsilcisi Kemal Derviş göreve çağrılmış ve ekonominin başına geçirilmişti.

     111 Milletvekili ile parlamentoda olan FP (Fazilet Parti), yaygın deyişle, kendi içinde 'Gelenekçiler' ve 'Yenilikçiler' olarak adlandırılan bir tartışma ve ayrışma sürecinden sonra ikiye bölünmüş; 'Yenilikçiler' olarak adlandırılan kesim, 14.08.2001 tarihinde AKP'yi kurarak, ayrı bir siyasi parti olarak sahnedeki yerlerini almışlardı.

     R.T.Erdoğan, hemen basının önüne geçmiş ve kendinden çok emin bir şekilde 'Artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacak' demiş ve 'erken genel seçim' istemişti.

     MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli de, 07.07.2002 günü 'erken genel seçim' çağrısı yapmıştı.

     DSP bölünmüş ve İsmail Cem, Hüsamettin Özkan ile Kemal Derviş 'yeni bir hareket' (12.07.2002) başlattıklarını duyurmuşlardı ( ve akabinde YTP-Yeni Türkiye Partisi kurulmuştu).

     Hükumet, 16.07.2002 tarihinde toplanarak 'Erken Genel Seçim' kararı almıştı.

     03.11.2002 günü yapılan 'erken genel seçim''de AKP % 34 oy oranı ile 363, CHP % 19 oy oranı ile 178 milletvekili kazanmış; diğer partiler 'barajı' aşamamışlardı.

     18.11.2002 tarihinde Abdullah Gül (R.T.Erdoğan yasaklı olduğundan), 58. Hükumeti kurmuştu.

***

     1999-2002 yılları arasında yaşanan bu ekonomik ve siyasi alt-üst oluşlar ve arkasından gelen 2002 'Erken Genel Seçim' ile ortaya çıkan yeni siyasi dengeler, (konumuz açısından) iki gelişmeye yol açmıştı:

     1- Ekonomik kriz, her zaman olduğu gibi, öncelikle ve asıl olarak toplumun 'alt kısmı' kabul edilen çalışanları, yoksulları, işsizleri ve küçük esnafı etkilemiş; bu çerçevede, Marmaris'teki esnaf sıkıntılı günler geçirmeye başlamış, çözüm arayışına yönelmiş; her zaman olduğu gibi, sorunun/sorunların kaynağını sorgulamak ve köklü çözümlere yönelmek yerine, 'palyatif' çözümler dile getirilmeye başlanmıştı.(İlçe merkezinde Salı günü Armutalan, Çarşamba günü İçmeler, Cuma günü Marmaris ve Pazar günü Beldibi pazarları kurulurken, esnaf, sanki Cuma günkü Marmaris Pazarı Perşembe'ye alınır ve böylece Perşembe günü Muğla Pazarı'na giden turistlerin bu gidişi önlenirse sıkıntılar ortadan kalkacakmış gibi bir 'yanılsama'ya düşerek, bu 'değişiklik' talebini 'çözüm' olarak gündeme getirmiş ve gerçekten de, İsmet Karadinç başkanlığındaki Marmaris Belediyesi, bu talebi kabul etmiş ve Marmaris Pazarı, Cuma gününden Perşembe'ye alınmıştı.)

     Aynı kriz sürecinde, Marmaris esnafı, kendi aralarında bir birliktelik oluşturma sürecine yönelmiş ve 'Marmaris Esnaf ve Çalışanlar Birliği' adı altında (bir ölçüde de olsa) bir araya gelmişti.

     2-Kurulduğu andan itibaren siyasi alanda 'parlayan yıldız 'AKP' idi ve bu 2002 'erken genel seçim' sonrası 'perçinlenmişti.

     Sol, Sosyalist ve laik kesimde CHP öne çıkmış ve 'yeniden' 'ilgi odağı' haline gelmişti.

     Diğer partiler 'var-yok' konumuna düşmüşlerdi.

     Siyasi düzlemdeki bu yeni görünümün yerellerde de 'izdüşümlerinin olması ve 'yeni konumlanmaların gözlemlenmesi kaçınılmazdı.

***

     2004 Yerel Yönetim Seçimleri'ne, ülkede ve yerelde var olan bu koşullarda girilmişti.

***

     Marmaris'te 1999'dan beri Belediye Başkanlığı yapan ANAP'lı (İçmeler)Zeki Eren, (Armutalan) İsmet Çakıroğlu ve (Marmaris)İsmet Karadinç DYP'ye; Beldibi Muhtarı ANAP'lı Şaban Yıldırım ve 1999'da DYP'den aday olan Turan Öner AKP'ye geçmişler ve 2004 Yerel Genel Seçiminde, yeni partilerinden 'aday' olmuşlardı.

     CHP İlçe Örgütü, 'Seçimi kazanacak adayı bulduk' diyerek, ilçede, varlıklı ve sevilen bir kişi olarak tanımlanabilecek Ethem Sayar üzerinde yoğunlaşmış ama Ethem Sayar'ın ailesinin itirazı nedeniyle (sağlığı gerekçesiyle) bu adaydan vazgeçilmiş, hasbelkader, önceki dönem meclis üyeliği yapan Ali Acar adında karar kılınmıştı. (Armutalan'da Ali Acar'ın eniştesi Muhammet Ünlü, İçmeler'de aslen DYP'li Yavuz Çokberkit ve Beldibi'nde Yusuf Sivri aday gösterilmişlerdi.)

     Bu gelişmeler üzerine, 1999'da CHP Marmaris Belediye Başkan adayı olan Fatma Gebeş Çimen DYP'ye geçmiş ve İsmet Karadinç'in yanında alanlara çıkmaya başlamıştı.

***

     Ülke genelinde DEHAP, EMEP, ÖDP, ÖTP, SDP ve SHP'nin bir araya gelerek oluşturdukları 'Demokratik Güçbirliği'ne paralel, Marmaris'te de, bunlardan hangisi 'var-yok' demeden, aynı adlar kullanılarak benzer ve aynı ad'la bir 'birliktelik' kurulması yoluna gidilmiş ve 2004 Yerel Yönetim seçim süreci'ne girildiği o günlerde, bu birliktelik ile Marmaris çarşı esnafının oluşturduğu birlikteliğin 'birlikte hareket etme ve ortak aday çıkarma' konusunda anlaştıkları duyurulmuştu.

     Bu iki birliktelik, Belediye Başkan ve Meclis Üyeleri adaylarını belirlemek üzere 14.02.2004 günü Marmaris Belediyesi Düğün Salonunda bir araya gelmişlerdi:

     Yapılan konuşmalarda, bu bir araya geliş bir 'düğüne' benzetilmiş ve '...Umut ile direncin, özgürlük ile eşitliğin, sevgi ile paylaşmanın, onur ile coşkunun düğünleri bugün' denilmişti. 'Bu yapı öyle bir yapı ki kimsenin diğerinden bir adım önde olmadığı, tüm karar alma süreçlerinde demokratik tarzların egemen olduğu bir yapıdır.

     Bu yapı öyle bir yapı ki herkesin politika yaptığı, politikacı olduğu bir yapıdır.

     ...bu yapı öyle bir yapı ki aday belirleme süreçlerinde ...açık, demokratik, katılımcı bir gerçek ön seçim yapabilen bir yapı, hatta tek yapı, böyle bir rüzgar, böyle bir dalga...' (16.02.2004/Çağdaş Marmaris)

     Yapılan 'ön seçim' sonrası, aslen CHP üyesi olan Nazan Batmaz Marmaris, Elif Küreş Beldibi Bağımsız Belediye Başkan Adayları ve artı, 3 isim belediye meclis üyesi adayları olarak ilan edilmişti.(Melike Yürek ise Tepe Mahallesinden muhtar adayı gösterilmişti)

***

     Aday listelerinin İlçe Seçim Kurulları'na teslim edileceği son gün olan 24.02.2004 gününe kadar Marmaris Belediye Başkanlığında en favori aday AKP'den Turan Öner'di; ama nasıl olduysa olmuş ve AKP İlçe Örgütü, adaylara ait belgeleri, saat 17.05'de İlçe Seçim Kurulu'na verebilmişti; haliyle AKP, Marmaris İlçe Seçim Kurulu'na bağlı bütün belediyelerde seçime katılma hakkını yitirmişti. (Bu gecikmeden sorumlu tutulan AKP İlçe Başkanı Turan Şahin, bu gecikmenin parasal boyutu da olduğu yollu yapılan spekülatif söylentiler karşısında kendini savunmaya çalışmıştı. 17.03.2004 /Çağdaş Marmaris)

***

     AKP'nin Belediye Başkan adaylarından (yıllardır Beldibi Muhtarlığı yapan ve 'ilk kez' Belediye olan Beldibinde 'kesin favori' görülen) Şaban Yıldırım, '2009 Yerel Seçiminde kendisinin destekleneceği' sözünü alması üzerine, MHP Belediye Başkan Adayı İdris İspirli'yi desteklemeye başlamış (İ.İspirli önde ve o arkada görüntülü afişler ile her yer donatılmış); diğer yerlerde, AKP oylarının, DYP'li adaylara gideceği öngörülerinde bulunulmaya başlanmıştı.

***

     Hasbelkader CHP Marmaris Belediye Başkan Adayı ilan edilen ve her yönüyle R.T.Erdoğan'a benzetilen Ali Acar, ilçe örgütü toplantılarında 'Sol'dan bize fayda yok, yüzümüzü Sağa dönelim' yollu konuşmalar yapmaya başlamış ve keza, tam bir pragmatist gibi davranarak, meclis üyesi adaylarını, Marmaris'in 'demografik yapısı'na uygun(etnik, dinsel ve siyasal) adaylardan belirlemişti.

***

     'Demokratik Güçbirliği' adayı Nazan Batmaz ve meclis üyesi adayı olan arkadaşları, aday belirleme süreci ve sonrası ilk anlarda belli bir ilgi odağı olmuş ve heyecan yaratmışlar; ama ardından gelen günlerde, Ali Acar ve diğer CHP'li adaylar (farklı nedenlerle) 'Değişim'in adresi olarak görülmeye (Duran Ergül/02.03.2004/Çağdaş Marmaris) başlanınca, hızla 'geri' bir konuma düşmeye başlamışlardı.(SHP'den kimse ortada gözükmemeye, EMEP'liler alenen CHP saflarına katılmaya vb. kısacası bazı ÖDP'lilerin ve bazı esnafın dışında, o ilk andaki kitlesellik görülmemeye başlanmıştı.)

***

     Kadın imajının öne çıktığı 'Demokratik Güçbirliği Bağımsız Belediye Başkan Adayı' seçim çalışmalarında, 'Başka bir Marmaris Mümkün' sloganı ön plandaydı ve bu çerçevede, yapılan çalışmalarda '...Yaşamı değiştirmek ve dönüştürmek istiyoruz.Yeni bir yaşam biçiminden söz etmek istiyoruz. Bunu ancak hep beraber çözebiliriz. Sen istersen başka bir Marmaris mümkündür. Biz daha iyi yönetilmek istiyoruz...28'inde de varız,28'inden sonra da varız. Bu konuda tavizimiz yok...Bizim içimizde her kesimden insanlar var. Kendimizi çok rahat ifade edebilmek ve bilgiye çok rahat ulaşabilmek istiyoruz. Bu da ancak şeffaflıkla olabilir. Şeffaflık olmazsa olmaz ilkemizdir. Biz adil olmaktan, katılımcılıktan, nimet ve külfetleri paylaşmaktan söz ediyoruz.' (09.03.2004/Çağdaş Marmaris)

'...Bizler yerel yönetimlerin, belde halkının kendini yönetmesinin, şeffaf, özgürlükçü ve demokratik planlamacı ilişkileri yaşamasının, doğrudan demokrasiyi hayata geçirmesinin bir alanı olarak görüyoruz...' vb. deniyordu.(19.03.2004/Çağdaş Marmaris)

***

     28.03.2004 günü akşamı sandıktan, Beldibi'nde MHP adayı İdris İspirli ve diğer 5 yerde ise (Marmaris, Armutalan, İçmeler, Turunç ve Bozburun) CHP'li adaylar çıkmıştı.

     Bağımsız aday Nazan Batmaz 155, Meclis üyesi aday arkadaşları Sevim Canpolat 57, Abdullah Cücü 65, Burhanettin Arıca 78; Beldibi'nde ise Elif Küreş 44 oy almışlardı.

***

     2001 yılında kesin olarak Datça'ya yerleşmem nedeniyle, 1999 Yerel Seçimine kıyasla daha az içinde yer alabildiğim ve katkıda bulunabildiğim 2004 Yerel Seçim Sürecinden bugüne (bende/bizde ve akıllarda) kalanlar şunlardır;

     1-Bu Yerel Seçim çalışmaları süresince CHP İlçe Örgütü,  Ali Acar ve özellikle 1.sıra İl Genel Meclis üyesi seçilen Dursun Kaplan etkisi ve yönlendirmesi altında 'Sol'a, çıkarılan 'Bağımsız' adaya/adaylara ve bu gelişmelerden sorumlu gördükleri Sol, Sosyalist ve Devrimci kişilere karşı çok çirkin bir karalama ve kötüleme kampanyası yürütmüş, bu ise bizlerde, ciddi bir duygusal kırılmaya yol açmış ve bu duygusal kırılmanın ifadesi olarak 20 kişilik imza ile 'BİZ AŞAĞIDA İMZASI OLANLAR' başlığı altında yerel bir gazeteye ilan vermiş '...Yüzyıllardır karnı acıkınca eline bir tane balık verilen insanların balık tutmayı öğrenmek istedikleri bu yapının böyle hoyratça ezilmesinden yarar umanlar, uygulayanlar, ortak olanlar utansınlar ve bu yapıya, bu insanlara yapılan bu saldırılara sessiz kalanlar da ileride bu tavırlarının sonuçlarını çocuklarına, torunlarına nasıl anlatacaklarını şimdiden düşünmeye başlasınlar.' demiştik.(07.04.2004/Çağdaş Marmaris)

     2-CHP İl Genel Meclis Üyesi seçilen (ve bu yazının yazıldığı tarihte de Ali Acar'ın iki başkan yardımcısından biri olan) Dursun Kaplan, Nazan Batmazın aday çıkarılmasından 'asıl sorumlu 'gördüğü iki kişiden birisi olduğum saplantısı sonucu, İçmeler Belediyesi sınırları içerisinde Çarşamba günleri kurulan Pazaryeri kartımı iptal ettirmiş ve ben, Fesih adındaki bir Belediye Meclisi üyesini ikna ederek bu kartıma yeniden sahip olabilmiştim.

     3-CHP'nin ilk olarak üzerinde hemfikir olduğu ama sağlık sorunları nedeniyle ailesinin itiraz ettiği ve böylece Ali Acar'ın ön plana çıkışına yol vermiş olan Ethem Sayar, 2004 Yerel Seçiminde Marmaris Belediye Meclis Üyesi olarak seçilmiş, ancak, 2009 Yerel Seçiminde, kendisi gibi aynı yıllarda CHP Meclis Üyesi olan ve bu kez DSP'den Belediye Başkan Adayı olan Kenan Değertaş'ı (Sol, Sosyalist ve Devrimci kişilerle birlikte) desteklemişti. (Neden?...)

     08.11.2018/DATÇA
     Mehmet Erdal